Τρίτη 22 Φεβρουαρίου 2011

η εσχατολογία και τα καλέσματα


Σε αυτό το ποστ τι φωτογραφία να βάλει κανείς?Έναν σταυρό να μας φυλάει?Προτίμησα τον κήπο με τις επίγειες απολαύσεις του Ιερώνυμου Μπος.Είναι κάπως αστείο τελικά μα καθ'όλη την πορεία της ανθρωπότητας εμφανίζεται ένας άνθρωπος , μια ομάδα , μια θρησκεία και βασισμένοι ο θεός τους ξέρει σε ποιο σημείο του εγκεφάλου τους μιλούν για επερχόμενη καταστροφή του κόσμου την οποία και συγκεκριμενοποιούν ως προς τον χρόνο.H ανάγκη να συγκεκριμενοποιήθει ο κόσμος μέσω του ορισμού μιας αρχής και ενός τέλους ανάλογου με την αρχή της γέννησης και το τέλος του θανάτου κάθε έμβιου όντος πάνω στην γη οδήγησε κάθε πολιτισμό στην δημιουργία τόσο της εικόνας ενός θεού δημιουργού και μιας κοσμογονίας όσο και στην δημιουργία της αντίστοιχης εσχατολογικής μυθολογίας του..
Φυσικά υπήρξαν και κάποιες εξαιρέσεις στον κανόνα αυτό τον διπολικό.Υπήρξαν εκείνοι οι οποίοι υποστήριξαν την ύπαρξη ενός κόσμου αέναου , άπειρης ηλικίας , δίχως τέλος.Αυτή η θεώρηση του κόσμου αποτέλεσε γέννημα της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας και πιο συγκεκριμένα του Ηράκλειτου και του Αριστοτέλη μα δεν θα μπορούσε αυτή να γίνει αποδεκτή ευρέως μιας και η διαχρονική ανάγκη των ανθρώπων να περιβάλλονται από έναν κόσμο ανάλογο των εμπειριών τους υπερίσχυσε.Είναι εξάλλου αλήθεια πως ένας κόσμος αιώνιος φαντάζει πολύ ξένος βάση των καθημερινών μας εμπειριών όπου όλα τα υλικά είναι φθαρτά.Πιο συγκεκριμένα ,ο μικρόκοσμος του ανθρώπου ταυτιζόμενος με το ανθρώπινο σώμα γίνεται η βάση για να μεταπηδήσει η σκέψη του ανθρώπου μέσω ενός βασικόυ αναλογικού συλλογισμού στην ερμηνεία του μακρόκοσμου , δηλαδή του περιβάλλοντος.Δεν μπόρεσε ο άνθρωπος του παρελθόντος να ξεπεράσει την εμπειριοκρατική θεώρηση του για το σύμπαν , αυτή την εξαίρεση από τα δεδομένα τα γήινα την επιφύλαξε μονάχα για τους θεούς του και αυτή υπό προυποθέσεις μιας και σε κάθε θεότητα όλο και κάποια ανθρωπομορφικά χαρακτηριστικά προσέδωσαν οι άνθρωποι.
Η επιστήμη ήρθε να επαληθεύσει τον βασικό συλλογισμό του πρωτόγονου ανθρώπου.Αρχή υπήρξε , τουλάχιστον για αυτό που απλοποιημένα ονομάζουμε σύμπαν και κάποτε θα υπάρξει και τέλος.Φυσικά το επιστημονικό τέλος του κόσμου αναφέρεται στο τέλος του κόσμου όπως τον ξέρουμε και όχι σε ένα εντυπωσιακό τέλος ενιαίο για τα πάντα και εκπορευόμενο από ένα ανώτερο όν όπως μας διδάσκουν οι θρησκείες ανά τον κόσμο.Επιστημονικά είναι πιθανότερο άλλο τέλος να επιφυλάσσεται για το ανθρώπινο είδος , άλλο για τις κατσαρίδες , άλλο για τον πλανήτη μας και το γαλαξιακό μας σύστημα και άλλο για το σύμπαν το ίδιο.Αν θεωρήσουμε ότι αυτό το οποίο αναμοχλεύει περισσότερο τα υπαρξιακά μας μετά το απόλυτα προσωπικό μας τέλος είναι το τέλος του είδους μας τότε τα σενάρια δεν παύουν να στερούνται ποικιλλίας.Ένας πυρηνικός πόλεμος ,ένας ιός από το διάστημα , ένας γιγαντιαίος μετεωρίτης , μια γενικευμένη περιβαλλοντική καταστροφή θα μπορούσαν να προλάβουν την στιγμή που θα σβήσει ο ήλιος μας , ή την στιγμή εκείνη κατά την οποία η γη θα χάσει τον δορυφόρο της και θα βιώνει βίαιες μετακινήσεις των τεκτονικών της πλακών αποτελείωνοντας μας έτσι εξίσου εντυπωσιακά.Με λίγα λόγια μπορεί κάτι να πάει στραβά ανά πάσα στιγμή.Ή και το αντίθετο.Αν έξελιχθούμε επιστημονικά , αν δεν αλληλοφαγωθούμε , αν δεν εξαντλήσουμε την γη και κάθε άλλο ευνοϊκό για την επιβίωση μας πλανήτη , αν έρθουν με διαστημόπλοια να μας σώσουν τίποτα σαϊεντολόγοι εξωγήνοι , ή τίποτα Ελ ίσως να πάμε για παράταση ξεπερνώντας τον πλανήτη μας σε ηλικία..Ας αφήσω όμως τα της , ακόμη , επιστημονικής φαντασίας μιας και το θέμα μου είναι άλλο σήμερα.
Το θέμα είναι πως όλοι μας , όσοι μεγαλώσαμε με μια στοιχειώδη εκπαίδευση εξοικειωθήκαμε με ποικίλες θεωρίες περί της δημιουργίας του σύμπαντος και του ανθρώπου κατ 'επέκτασιν.Εξοικειωθήκαμε τόσο με τα πάσης φύσεως θρησκευτικά αναπόδεικτα θέσφατα περί μιας δημιουργίας του κόσμου από ένα ανώτερο όν ή περισσότερα , όσο και από θεωρίες επιστημονικές όπως αυτή του big bang , της εξέλιξης και την θεωρία της πανσπερμίας.Δυστυχώς όμως , με δεδομένη την διαχρονικά επικρατούσα άποψη για έναν κόσμο με ημερομηνία λήξης η οποία δεν επίτρεψε παρά την διάδοση των διαφόρων εσχατολογικών θρησκευτικών αληθειών , με στόχο να περιοριστεί η ανθρώπινη διάνοια κατά την γνώμη μου κάτω από ένα πρίσμα φοβικό , η επιστημονική κοινότητα και τα εκπαιδευτικά συστήματα δεν έχουν αντίστοιχα καταφέρει να ενημερώσουν σε ένα ικανοποιητικό ποσοστό τους ανθρώπους σχετικά με τις επικρατούσες επιστημονικές θέσεις γύρω από το τέλος του σύμπαντος , του γαλαξία μας και τις πιθανές άλλες αιτίες τις σχετιζόμενες με το τέλος του ανθρώπινου είδους , με αποτέλεσμα ο κόσμος να παρασύρεται σε μια απολύτως θεοκρατική θεώρηση του τέλους αυτού , της οποίας μόνο αντίβαρο αποτελεί η αθεϊα δίχως φυσικά αυτή όμως από μόνη της να παρέχει την παραμικρή νύξη για να ανακουφιστεί η υπαρξιακή αγωνία αλλά και για να στραφεί ο κόσμος σε νέες πρακτικές ωφέλιμες για το περιβάλλον και την ανάπτυξη της επιστήμης.
Φυσικά η εξοικείωση με τις επιστημονικές θεωρίες περί του τέλους δεν θα αποτελούσε πανάκεια της τάσης περί μπλεξίματος για αυτόν ο οποίος εμφανίζει την προδιάθεση να στηρίζεται στους θρησκευτικούς νόμους γεγονός το οποίο αποδεικνύεται από τους όχι και τόσο σκληροπυρηνικούς θεολόγους και πιστούς οι οποίοι συνδιάζουν για παράδειγμα την θεωρία του big bang με την ύπαρξη του θεού.Μάλιστα ακόμη περισσότερο αποδεικνύει τo παραπάνω η ύπαρξη ανά τους αιώνες ανθρώπων οι οποίοι ανακαλύπτουν στις επιδημίες , στις μεγάλες φυσικές καταστροφές , στους πολέμους θεϊκή παρέμβαση για την αρχή του τέλους.Φράσεις όπως ''έρχονται τα ύστερα του κόσμου'' και ''θα πέσει φωτιά να μας κάψει'' είναι πολύ διαδεδομένες στην χώρα μας , ιδιαίτερα σε μεγαλύτερης ηλικίας άτομα τα οποία έχουν βιώσει καταστάσεις τραυματικές όπως αυτές του δεύτερου παγκόσμιου πόλεμου ή του εμφυλίου και απηχούν αυτή την σύνδεση μεταξύ ανεξέλεγκτων καταστροφών και της αίσθησης της απελπισίας η οποία τους στρέφει στην υπαρξιακή αναζήτηση και από εκεί στον μονόδρομο της θρησκείας και σε ιστορίες όπως αυτή της Δευτέρας Παρουσίας και της έλευσης του Αντίχριστου.
Είναι βεβαιωμένο πως οι περισσότεροι άνθρωποι στα δύσκολα στρέφονται προς τον θεό για να ανακουφιστούν , να βρουν μια απάντηση στο αβέβαιο.
Το ερώτημα για την προέλευση της ζωής , το νοήμα της μα επίσης και ο φόβος για τον θανατο , η αγωνία για το τι θα ακολουθήσει μετά από αυτόν και το τέλος του ανθρώπινου είδους αποτελούν υπαρξιακά ερωτήματα στα οποία οι θρησκείες έχουν προνοήσει να απαντήσουν.Δεν θα ήταν υπερβολή να υποθέσει κανείς πως μέσω αυτών των υπαρξιακών μας προβληματισμών αρχικά δημιουργήθηκε το θρησκευτικό αίσθημα στις κοινωνίες μας , αίσθημα το οποίο εκμεταλλεύτηκαν οι εκπρόσωποι των διαφόρων θρησκειών ανά τον πλανήτη τάζοντας πιλάφια , γυναίκες , γαλήνη , ευτυχία , καλύτερο κάρμα κ.ο.κ στους πιστούς αν αυτοί υπέκυπταν στους θείους νόμους , καταδικάζοντας παράλληλα τους άπιστους και τους αμαρτωλούς σε αιώνια τιμωρία.Το τέλος του ανθρώπινου είδους φαντάζει μονόδρομος στρωμένος με αγγελικά φτερά για τους περισσοτέρους.Κάπου εδώ αρχίζουν τα δύσκολα γιατί πολλοί πιστοί εκεί έξω ζουν ζωές δεσμευμένες με κάποια θεωρία εσχατολογική , κορωνίδα των οποίων είναι τα χριστιανικά διδάγματα περί της έλευσης του Αντίχριστου , του Αρμαγεδδώνος , της Δευτέρας Παρουσίας , της κρίσης των δικαίων και αδίκων και ούτω καθεξής μην έχοντας την παραμικρή επιστημονική ενημέρωση για το δεδομένο τέλος του κόσμου μας , ανεξαρτήτως θεϊκών παρεμβάσεων.Για τους πολλούς ο κόσμος και ο άνθρωπος θα πάψουν μέσω της θείας παρέμβασης τότε που θα το περιμένουμε λιγότερο ίσως , παρακάμπτοντας νόμους φυσικούς και κάθε μαζί κάθε επαφή με την ως τώρα βιωμένη πραγματικότητα..!Δημιουργούνται έτσι τα δύο μεγάλα και αιώνια προβλήματα με τις θρησκείες κατά την γνώμη μου , το πρώτο είναι μια αίσθηση αιτιοκρατίας σε τροχιά γύρω μόνο από τον θεό και τις ανεξιχνίαστες για το ανθρώπινο μυαλό βουλήσεις του η οποία αφήνει τον πιστό με στόμα ανοιχτό μπροστά στην επερχόμενη ''δίκη'' του με κριτήρια φτιαγμένα για υπεράνθρωπες αγγελικές μορφές και το δεύτερο είναι επακόλουθο του πρώτου μιας και ο πιστός παροπλισμένος μπροστά στο χάος ασχολείται περισσότερο με τις τύψεις του και την απέλπιδα προσπαθεια του να σώσει με κάθε τρόπο την ψυχή του παρασυρόμενος έτσι σε έναν τρόπο ηθικής διαβίωσης θεσπισμένο για άλλες εποχές δίχως να λαμβάνει υπ 'όψιν του φυσικά το άμεσο περιβάλλον του και τα εκρηκτικά προβλήματα του.Εδώ θα το συγκεκριμενοποιήσω δίνοντας ένα παράδειγμα , ''Ου φονεύσεις'' προσπαθεί και στην πορεία της ζωής του αμολάει 5 κουτσούβελα σίγουρος πως αυτό όχι μόνο δεν αντιτίθεται στον ελεήμονα θεό του μα αντιθέτως επιβάλλεται από αυτόν για να αυξάνεται και να πληθύνεται.Δεν του περνά του κακομοίρη από το μυαλό πως αν υπάρχει θεός και αξίζει να τον σεβόμαστε ως μάγκα σίγουρα δεν θέλει να δει τον πλανήτη ωσάν κονσέρβα με σαρδέλες , γιατί στην τελική αν αυτό ήθελε αυτό και θα έφτιαχνε εξ αρχής.Τώρα αν ο θεός μας είναι ένα αργόσχολο εφηβάκι το οποίο παίζει κάτι σαν age of empires με στρατηγικό σχέδιο να εξαλείψει κάθε ανανεώσιμο πόρο και να εξαντλήσει κάθε περιθώριο δημιουργίας νέων παικτών προτού δώσει τέλος στην πίστα , τότε ναι ίσως και να έχει δίκιο ο πολύτεκνος κακομοίρης που δεν αγοράζει προφυλακτικά.
Σύμφωνα με την ισχυρή πλειοψηφία πάντως οι ευθύνες μας οι ατομικές και κατ΄επέκτασιν οι ευθύνες μας ως ανθρώπινο είδος σχετικά με την κατάσταση του πλανήτη και την υποχρέωση μας να μεταδώσουμε στα παιδιά μας μια γη όσο το δυνατόν λιγότερο στραπατσαρισμένη και αφιλόξενη εκμηδενίζονται σε σημασία.Θέλω να πω πως εσύ το είχες προβλέψει , οι τυφώνες πολλαπλασιάστηκαν τα τελευταία χρόνια , οι παγοι λιώνουν , η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει , η παγκόσμια θερμοκρασία ανεβαίνει , η τρύπα του όζοντος ξεχυλώνει , ο Αμαζόνιος συρρικνώνεται , οι ωκεανοί δηλητηριάζονται , τα ζώα πεθαίνουν με στόχο να μας υποδείξουν την οργή του θεού και το επερχόμενο τέλος.Πόλεμοι , τρομοκρατικές επιθέσεις , μανιακοί δολοφόνοι , τερατογενέσεις , πυρηνικά εργοστάσια που στάζουν ραδιενέργεια , οι όχι και τόσο νέες πια ταυτότητες , το Α.Μ.Κ.Α σημαδεύουν την έλευση του Αντίχριστου και μας σπρώχνουν στην πόρτα της κολάσεως.Ένας απειλητικός κομήτης , η διάδοση ενός νέου ιού πιθανώς εξωγήινου σε κάνουν να σιγουρεύεσαι.Φοβάσαι.Ίσως πιο πολύ από ποτέ.Αλλά δεν φταις και τόσο γιατί σε μια κοινωνία όπου περιτριγυρίζεσαι από τεχνολογικά επιτεύγματα και μπόλικη επιστημονική επιγευση δεν νοιάστηκε κανείς να σε ενημερώσει για τις επιστημονικές προόδους στην ουσία τους και να σου επεξηγήσει όλα αυτά που σε ταλανίζουν υπαρξιακά προτίστως , αφήνοντας σε μόνο να τα βλεπεις όλα κάτω από το πρίσμα θρησκευτικών αναχρονισμών.Βιώνεις έτσι το παράδοξο να ζεις φυτεμένος σε τετραγωνικά γεμισμένα φως μα μέσα σου να είσαι ''μαύρα μεσάνυχτα''.
Ζούμε σε παράξενα χρόνια μεσαιωνικής υφής κατά τα οποία η φιλοσοφία και ο ανθρωπισμός παραγκωνίστηκαν όταν ακριβώς δημιουργήθηκε η ελπίδα πως θα εγκαθιδρυθούν ενώ η θρησκεία και οι επιστήμη μπλέκονται βάναυσα δημιουργώντας ένα μίγμα απογοητευτικό.Αναλογικά το ίδιο χαζά τα μπλέκαμε και στον Μεσαίωνα τότε που ο παγανισμός , ο ανιμισμός , η μαγεία , με λίγα λόγια ο αποκρυφικισμός βασίλευαν ενώ η επιστήμες ήταν είτε σχεδόν σε εμβρυακή μορφή είτε μπλεγμένες με παραεπιστήμες.Παράδειγμα αυτού του μπλεξίματος αποτέλεσε η αλχημεία κατά τα χρόνια του μεσαίωνα η οποία με μη επιστημονικές μεθόδους κατά την προσπάθεια της να δημιουργήσει χρυσό , να βρει το ελιξήριο της ζωής , μα και τον λεγόμενο παγκόσμιο διαλύτη , την ουσία δηλαδή η οποία θα μπορούσε να διαλύσει όλες τις υπόλοιπες κατάφερε να συστήσει τους ανθρώπους με τις χημικές ιδιότητες πολλών δομικών στοιχείων της ύλης , θέτοντας τις βάσεις για την γρηγορότερη επιτυχία της επιστήμης της χημείας αργότερα.Τότε κάτι βγήκε τελικά δίνοντας τροφή στους υπέρμαχους της θεώρησης της ιστορίας ως μιας γραμμικής αύξουσας πορείας , όλη αυτή η παρανόηση κάπου οδήγησε τελικά και ας κάηκαν στην πορεία βιβλία , άνδρες , γυναίκες και γατιά.Ο Μεσαίωνας έσβησε και αναδύθηκε μέσα από τις στάχτες του ο φοίνικας της Αναγέννησης.Σήμερα ο σκοταδισμός ο οποίος επικρατεί οδηγεί σε μεμψιμοιρία , ανακυκλούμενο φόβο , απόρριψη της επιστήμης ως κάτι το ακατανόητο και βαρετό είναι χειρότερος από αυτόν τον μεσαιωνικό γιατί επιβιώνει σθεναρά στην εποχή της γρήγορης πληροφορίας αποκαλύπτοντας έναν άνθρωπο βέβαιο γνώστη του παγκόσμιου μέσου όρου πέους μα αδιάφορο μπροστά στα μυστήρια της ζωής και στην προσπάθεια την επιστημονική για λύση τους.Το μέσα μας όμως εξακολουθεί να καίει ανικανοποίητο και δεν φιμώνεται.
Φοβισμένοι άνθρωποι ψάχνουν να ανακουφίσουν τις ανασφάλειες τους μέσα από τις ψευδοπροφητείες μοναχών , τρελοπαπάδων , σαλών και κουνημένων οι οποίοι φωνάζουν πως ''ο καιρός γαρ εγγύς'' για την έλευση του Αντίχριστου και την αρχή του τέλους.Στρέφονται σε αυτές τις φωνές όπως στρέφεται το νεαρό ηλιοτρόπιο προς την εντονότερη πηγή φωτός , στοχεύοντας στο παραχάιδεμα της ανεπάρκειας τους να ακολουθήσουν νέες πρακτικές , νέες οδούς.Προτιμούν να ακολουθούν εικόνες γνώριμες και ας προμηνύουν αυτές βέβαιη καταστροφή.Προεξοφλώντας το ουράνιο τέλος τους αποποιούνται του αγώνος για ζωή και δημιουργία.Μετανοείτε λοιπόν , αν δεν μπορείτε να κάνετε κάτι άλλο πιο εποικοδομητικό..
Μα δεν μπορώ παρά να αναρωτιέμαι όμως για όλους εσάς που ψυχανεμίζεστε ημερομηνίες για την έλευση του εξαποδώ..Πως είστε τόσο σίγουροι πως θα είναι συνεπής στο ραντεβουδάκι του?Εμένα προσωπικά η ζωή με έμαθε να αμφισβητώ ακόμη και την προσέλευση φίλων στο πάρτυ μου και ας με έχουν ενημερώσει προηγουμένως για αυτην.Και αν η πίστη μου ήταν καναπεδάκι με καπνιστό σολωμό και αγγουράκι μετρημένο για την περίσταση θα είχε από καιρό σαπίσει.


Δεν υπάρχουν σχόλια: