Τετάρτη 6 Απριλίου 2011

Ο γιος του νεκροθάφτη άραγε μεγάλωσε πραγματικά?


Κοιτώντας στα μάτια τους ανιόντες συγγενείς σου μπορείς να δεις αυτό που επιθυμείς.Γιατί κατάγεσαι από την μέση ελληνική οικογένεια.Αγάπη , ενδιαφέρον , λατρεία πολλές φορές σαν αόρατα κύματα σε κυκλώνουν και σε αποκοιμίζουν κατά κάποιο τρόπο κρύβοντας σου την σκοτεινή τους πλευρά.

Η μαμά.Υπάρχει κάπου στην Αττική ένας εκπαιδευτής σκύλων που ως νέος είχε δυο φίλους , έναν που δεν τον ξέρω και την μαμά μου.Μιλάμε για τρεις κολλητούς.Έβγαιναν μαζί , διάβαζαν μαζί , συμβουλεύονταν ο ένας τον άλλο.Κουτσομπόληδες δεν νομίζω πως θα τους έλεγες.Δεν ήταν οι τύποι που θα ρώταγαν πολλά πολλά , ίσως να το θεωρούσαν αγένεια.Ο τωρινός εκπαιδευτής σκύλων τότε ακόμη δεν δούλευε μα είχε αξιοθαύμαστη οικονομική ευχέρεια , κέρναγε συχνά , ήταν ντυμένος στην τρίχα..Δεν είχαν ρωτήσει οι άλλοι δυο τι δουλειά έκαναν οι γονείς του.Καμιά φορά πέρναγε κανείς γείτονας και ρώταγε τον νέο ''πως πανε οι δουλειες'' , αυτός απάνταγε ''ψόφια πράγματα''.Παράδοξο ε?Τελικά δεν ήταν διότι , αποκαλύφθηκε πως ο νέος ήταν ο γιος εκείνου που είχε το τοπικό γραφείο τελετών.Το έκρυβε γιατί αισθανόταν ένα μίγμα αηδίας , φόβου και ντροπής για το επάγγελμα του μπαμπά του.Το ίδιο μίγμα συναισθημάτων που πιθανόν θα αισθάνονταν και οι δυο φίλοι του στην θέση του.Η μαμά μου πάντα περιγράφει την ιστορία ανάλαφρα , γελώντας.Mε τους φίλους της αυτούς έχει χαθεί.Όσο και να έχω προσπαθήσει να της εξηγήσω πως για τον φίλο της αυτή η αποκάλυψη ενός μυστικού με το οποίο ακόμη δεν είχε συμφιλιωθεί ίσως να έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην απομακρυνσης τους , δεν πολυχαμπαριάζει..Της φαίνεται αστείο.Αν σκεφτεί κανείς το πόσο συχνά με χαρακτηρίζει γαϊδούρα , μπορεί να καταλάβει την υποκειμενικότητα στις ποιότητες..Η μαμά μου ως γαϊδούρα και εγώ να διαφωνώ.Τι σκέψις..!

Θεωρώ πως η απομυθοποίηση του στενού συγγενικού κύκλου αποτελεί μια από τις σημαντικότερες ενέργειες για την ομαλή κοινωνικοποίηση ενός ανθρώπου.Η εφηβική επανάσταση είναι πολύ λίγη μπροστά σε αυτό που εννοώ.Θέλω γύρω μου ενήλικες που με ιδιαίτερη θέρμη μπορούν να σου υποστηρίξουν , για παράδειγμα την τιμιότητα και την απλότητα της μητέρας τους , μα παράλληλα μπορούν να σου μιλήσουν χωρίς ντροπές και πάθη για την παροιμιώδη τσιγγουνιά της , ή για την τάση της να καταδυναστεύει τους γύρω της , ή για την μνησικακία της.Νομίζω πως η αγιοποίηση της μαμάς , του μπαμπά , του παππού κ.ο.κ συνεισφέρουν στην συντήρηση σε κάποιο μέρος του εγκεφάλου μας μιας μακέτας πραγματικά ανέτοιμης να υποδεχτεί ό,τι νέο στην ζωή μας.Καθημερινά συναντάμε ανθρώπους , των οποίων το μυαλό δεν μπορεί να χωρέσει κάτι το νέο και ας φωνάζουν πως δεν αντέχουν το παρόν.Εκφραστές νέων ιδεών, ανθρώποι ανώδυνα διαφορετικοί φαντάζουν γίγαντες έτοιμοι να καταστρέψουν το ασφυκτικά μικρό οικοδόμημα που χρόνια έχτιζε η αγία ελληνική οικογένεια στο μυαλό.

Τα προβλήματα που αναδύονται στην κοινωνία και σχετίζονται με την προσκόλληση στα γονεϊκά κυρίως πρότυπα ποικίλλουν.Αν μόνο αναλογιστούμε την φράση - τσίχλα στα στόματα όλων πως ''κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός'' , μπορούμε να κατανοήσουμε αν μη τι άλλο την υπόγεια αρνητική δυναμικότητα των οικογενειακών προτύπων στην ζωή μας .Φράσεις που νομίζουμε πως πιστεύουμε μα δεν τιμάμε όπως ,''Κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός'' , ''είμαστε ξεχωριστοί'' , ''η οικογένεια είναι η πρώτη μορφή κοινωνικοποίησης στην ζωή του ανθρώπου'' και εν προκειμένω καταλήγουμε χειραγωγημένοι από την κούνια , με ορίζοντες βιασμένους , ανάλογους με αυτούς ενός αλόγου με παρωπίδες.

Ικανοποιώντας τα κλισέ επαναστατούμε κατά των παραλόγων μέσα στην οικογένεια κυρίως κατά την εφηβεία , ορμώμενοι από την δύναμη των ορμονών , χρησιμοποιώντας άτσαλα την νέα μας διανοητική υπερδύναμη , αυτή της αφαιρετικής σκέψης , ενώ οι γονείς συχνά στέκονται υπομονετικά στην άκρη περιμένοντας να ξεθυμάνει η βιολογική αντάρα γνωρίζοντας πως η συντριπτική πλειοψηφία των πιθανοτήτων και μόνο θα οδηγήσουν τα τέκνα τους άμα την ενηλικίωση τους ασφαλή πίσω στην νιρβάνα της φωτεινής σαν άστρο και σκοτεινής σαν έρεβος σπηλιάς που ονομάζουμε και οικογενειακή εστία.
Κάπου εδώ βρίσκεται η ένσταση μου.Πέρα από τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες που θρέφουν την πραγματικότητα των τριαντάρηδων των εφηβικών δωματίων , πέρα δηλαδή από την πραγματικότητα των αριθμών και την πληθώρα κοινωνικών προεκτάσεων στην οποία μπορούμε να σταθούμε και να αφορίζουμε αιωνίως , συχνά δικαίως , υπάρχει ένα υπαρκτό ψυχικό νήμα το οποίο ακολουθεί η συντριπτική πλειοψηφία σαν υπνωτισμένη και που βγάζει στα βαθιά γεράματα και στον θάνατο.
Ανεπηρέαστο από ταλαντώσεις , το νήμα αυτό μας οδηγεί και μας υποτάσσει , οδηγώντας μας μέσα σε ευτυχισμένα τοπία μα και σε θλιβερούς βούρκους κοινό χαρακτηριστικό των οποίων αποτελεί η αίσθηση ενός έντονου deja vu.

Τελικά μικρή σημασία έχει αν έφυγες από το σπίτι στα 20 , στα 25 , στα 30 ή και στα 35 , μικρή σημασία έχει αν δεν έφυγες και ποτέ.Το νήμα είναι φτιαγμένο από ασυνείδητο , αναμνήσεις , πλακούντα και αγκαλιές και για αυτό δεν σπάει έτσι εύκολα.Συναντάς μια κοπέλα , ένα αγόρι , μια νέα επαγγελματική προοπτική , ένα εξοχικό , έναν αδέσποτο σκύλο , μια ιδέα..Στην καλύτερη των περιπτώσεων τα αγγίζεις , μα για να τα βάλεις στην ζωή σου θα τα παρουσιάσεις πρώτα στην οικογένεια η οποία ξέρει πάντα καλύτερα , αν τα αντιπαθήσει , αποχαιρέτα το εξοχικό που χάνεις...Στην χειρότερη και συνηθέστερη των περιπτώσεων προσπερνάς το ξένο απαθής , έχοντας πάρει το μάθημα σου περί του τι θεωρείται επιθυμητό και τι όχι ήδη από τα πρώτα παιδικά σου χρόνια , ενώ στην γωνία συναντάς την δουλειά που θα ενθουσίαζε τον ίσως προ ετών πεθαμένο σου μπαμπά και την ακολουθείς μέχρι τα βαθιά γεράματα , δηλαδή μέχρι την συνταξιοδότηση..

Φυσικά δεν διατείνομαι πως μπορούμε να εξαφανίζουμε την επιρροή του περιβάλλοντος μας μιας και αυτή η επιρροή ουσιαστικά δημιούργησε την ύπαρξη μας , κάτι τέτοιο λοιπόν δεν είναι άλλωστε και το επιθυμητό.Δεν μιλώ για ψυχαναγκαστική αποξένωση , για αντιδραστική στάση ενάντια στην οικογένεια , για μη αποδοχή των ριζών μας και της ιστορίας μας.Αντιθέτως , μιλώ για ψυχολογική αυτονόμηση , για αυτοπραγμάτωση και για συνειδητή επιλογή τα οποία μόνο μέσα από την αποδοχή του παρελθόντος και την κατανόηση της αδυναμίας των κοντινών συγγενών μας να σταθούν μόνο ως άγια πρότυπα μπορούν να ευωδώσουν...

Αυτό που βλέπω ξεκάθαρα είναι πως αν θέλουμε να δημιουργήσουμε έναν νέο πολιτισμό και να τον μοιραστούμε , ως υπεύθυνοι , αυτόνομοι , δημιουργοί με τον ίδιο μας τον εαυτό αρχικά και έπειτα με τους οικείους μας και την πλάση ολάκερη , οφείλουμε ήδη από την πρώτη μας ενηλικίωση να κόψουμε το νήμα που μας τραβά σε προκαθορισμένες αντιδράσεις αντιστεκόμενοι έτσι σε μια ζωή σφετεριστική της ζωής των προγόνων μας.Γιατί αν θέλουμε να αλλάξει η κοινωνία μας , πρέπει να αρχίσουμε να αλλάζουμε οι ίδιοι , για να ξεκολλήσουν έννοιες όπως η δημοκρατία και η ισονομία από την σφαίρα των ιδεών που κατοικούν σήμερα.

Κοιτώντας στα μάτια την μαμά μου βλέπω την μαμά , μα παράλληλα βλέπω μια γυναικα με πολλά προτερήματα και πολλά ελαττώματα.Ξέρω τι θα επιθυμούσαν οι γονείς μου από εμένα , μα προτιμώ να ψάξω να βρω τις δικές μου επιθυμίες και να δημιουργήσω μια ολότελα μοναδική οντότητα η οποία θα είναι προτίστως η ίδια περήφανη για τον εαυτό της και είμαι σίγουρη πως τότε μόνο θα εκπλήξω θετικά και τους γεννήτορες μου , δίνοντας τους το δώρο της γνώσης πως το παιδί τους είναι αυτόνομο και μπορεί να δημιουργήσει την ζωή του και μακριά από την ασφυκτική επιρροή των αμετακίνητων προτύπων που του προσέφεραν συνειδητά και ασυνείδητα.

Φαντάζομαι πως μια μάνα , ακόμη και μια ελληνίδα μάνα , θα καταπνίξει το πάθος της για έλεγχο των παιδιών της μπροστά στην αποκάλυψη μιας πεταλούδας.Αντιθέτως , η απόλυτη αποδοχή των οικογενειακών θέσφατων οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο κατά τον οποίο οι αιώνιοι κηδεμόνες επιβεβαιώνονται για την αδυναμία του ''παιδιού'' να δράσει ανεπηρέαστο και αυτόνομο , κλείνοντας ακόμη περισσότερο την στρόφιγγα του περιθωρίου επιλογών που εγκρίνουν.Φυσικά και θα υπάρξουν οι πολυ άρρωστες περιπτώσεις κηδεμόνων οι οποίες χρήζουν επιστημονικής βοήθειας μα μιλώ για την πλειοψηφία , αυτή την οποία που από άγνοια , ανασφάλεια και αντίστοιχα βιώματα διαιωνίζει την παρότρυνση προς τα τέκνα να παραμείνουν πάντοτε εξαρτώμενα παιδιά , ανεξαρτήτως ηλικίας.

Βλέπω ανθρώπους να κάνουν οικογένεια και να γεννούν μικρά καρμπόν των ιδίων , ή μια χαριτωμένη ανάμειξη τους και μοιάζει αυτό με μια βεβιασμένη ανάγνωση ιστορίας , κατά την οποία κανείς εύχεται να σταματήσουν η εκμετάλλευση και ο πόλεμος μα καταλήγει στο συμπέρασμα πως για να γίνονται αυτά ξανά και ξανά ο άνθρωπος είναι φύσει κακός και κάθε προσπάθεια για να τιθασέψει τα άγρια ένστικτα του θα παραμείνει δυστυχώς έολη.Θα επιστρατεύσει ενίοτε Ηράκλειτο , Φρόυντ , Νίτσε , Πλάτωνα και ό,τι άλλο θες και θα απομονώσει φράσεις ψάχνοντας έρισμα για την αναποφασιστικότητα του απέναντι στο αγκάλιασμα της ίδιας του της ανθρωπιάς.Θα διαβάσει ιστορία , θα κάνει παιδιά , βεβιασμένα και θα ψάχνει άτσαλα στις ίδιες τις ενέργειες του τις συνήθεις , στα βιώματα του για να βρει την αλήθεια της ζωής του.Απογοήτευση..

Εδώ αληθινά , είναι κρίμα μα το ξέρω , μια απλή παραίνεση δεν μπορεί να ανοίξει τα μάτια στις πιθανότητες για μια πορεία αυτόνομη όπου το άτομο θα δει το παρελθόν του στις πραγματικές του διαστάσεις.Ιδιαίτερα άτομα με τραυματικές εμπειρίες κατά την παιδική και εφηβική ηλικία , με έντονο το στοιχείο της ματαίωσης στις πρώτες τους επαφές με τους άλλους ανθρώπους , ειδικά με την μάνα , χρειάζονται να περάσουν από την επώδυνη διαδικασία της αναγνώρισης των γεγονότων που τους σημάδεψαν.Εύκολο φυσικά να το λες , μα στην πράξη εξόχως δύσκολη διαδικασία.

Κατάλληλο παράδειγμα νομίζω αποτελούν τα κακοποιημένα αδέρφια , τα οποία δίχως κάποια λυτρωτική παρέμβαση τρίτων φτάνουν κάποτε στην ενηλικίωση.Συχνά τα παιδιά αυτά έχουν πολύ διαφορετική άποψη για το τι συνέβαινε στην οικογενειά τους και ας κακοποιούνταν εξίσου.[Αυτό εξηγείται εύκολα , αν χρησιμοποιήσουμε λίγες γνώσεις ψυχολογίας , το παιδί πάντοτε ως μη μοναχοπαίδι , ψάχνει να βρει ρόλους μέσα στην οικογένεια που θα του δημιουργήσουν την στάμπα του μοναδικού και άρα μη αναλώσιμου για την οικογένεια , έτσι αν το μεγάλο παιδί διαλέξει τον ρόλο του ανυπότακτου , δύσκολου , δημιουργικού και αποστασιοποιημένου το δεύτερο παιδί συχνά θα επιλέξει το άκρως αντίθετο για να εκφράσει τις ψυχολογικές του ανάγκες , το τρίτο θα βρει άλλους ρόλους κ.τ.λ.]Συχνά λοιπόν , κάποιο από τα παιδιά δημιουργεί μια ψυχωσική προσωπικότητα , ως αποτέλεσμα της κακοποίησης την οποία βίωσε , ενώ τα υπόλοιπα παιδιά φαινομενικά λειτουργούν ομαλά , εντείνοντας την δυσμενή θέση του ''προβληματικού παιδιού'' καθιστώντας το ουσιαστικά βλακωδώς υπεύθυνο για την κατάσταση του.Με δεδομένο το γεγονός ότι όλα τα κακοποιημένα παιδιά δίχως βοήθεια ή εστω δίχως να διαβούν μόνα το μονοπάτι της αυτεπίγνωσης είναι καταδικάσμένα να αναβιώσουν μετέπειτα στην ενήλικη ζωή τους το δράμα τους με κάποιο τρόπο , μπορούμε να δούμε το δράμα τόσο του στιγματισμένου από την ψυχική ασθένεια ενήλικα που συχνα περιθωριοποιείται όσο και των υποταγμένων στην μισή , ευχάριστη αλήθεια μιας υγιούς οικογένειας , υπολοίπων αδερφιών που θα ζουν ενταγμένοι και φαινομενικά υγιείς σε μια κοινωνία αδιάφορη σκορπώντας καθημερινά μικρά δράματα στους οικείους τους.

Και λες ''δεν με αφορά''.Δεν έχεις δίκιο.Αν η μαμά σου και ο μπαμπάς σου είναι οι πιο καλοί άνθρωποι του κόσμου παρ'όλες τις αντίθετες ενδείξεις , οι οποίες τελικά είναι αποδείξεις.Αν ζητάς έστω και νοητά να αποφύγεις την πιθανή επίκριση της μαμάς σου , σε κάτι που σε ευχαριστεί.Αν είσαι σαράντα χρονών και έγινες ''ξαφνικά'' ίδιος ο πατέρας σου...Αν οι γονείς σου δεν έκαναν λάθη στην διαπαιδαγωγηση σου.Αν το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο ως πράξη αγάπης.Αν ο μπαμπάς ήταν αλκοολικός.Αν η μαμά είχε κατάθλιψη.Αν ήταν φοβικοί , αν καταπίεζαν την ίδια σου την ανθρώπινη υπόσταση φερόμενοι σου σαν εύθραυστο αυγό.Αν ναι ,σκέψου μόνο πόσο αναχρονιστικό , πόσο βαρετό και προβλέψιμο μέλλον σου εξασφαλίζεις με το θάψιμο του προβλήματος και την ανάδειξη της οικογένειας σου σε απόλυτο πρότυπο..Αν ναι , είσαι το λιγότερο βιδωμένος κάπου παρελθοντικά , ανίκανος να δράσεις στο παρόν και να δημιουργήσεις το μέλλον σου με ζωηρά χρώματα.

Η φιλοσοφία και η ψυχολογία έχουν αναλύσει αυτά τα ζητήματα ενδελεχώς , αφήνοντας τα περιθώρια να γίνει μια κίνηση ματ στην προσκόλληση και την εξάρτηση από τα γονεϊκά πρότυπα μα απαιτούν ,καλώς ή κακώς , ενδελεχή έρευνα και πραγματικό ενδιαφέρον για την ουσιαστική αναγέννηση του ψυχισμού μας.Σε αντίθετη περίπτωση , κατά την οποία έχουμε ενασχόληση με την φιλοσοφία και την ψυχολογία επιδερμικά με στόχο την ικανοποίηση ενός εαυτού που δεν έχουμε την παραμικρή διάθεση να καλυτερεύσουμε , οδηγούμαστε γενικώς σε μια γενικευμένη ψωνίστικη απόλυτη μισανθρωπιά.

Γιατί είναι εύκολο ως αδιαμόρφωτη προσωπικότητα να εστιάσεις στα κακά μας ένστικτα.Να παρομοιάσεις τον άνθρωπο με λύκο.[Homo homini lupus].Nα θεωρήσεις τον πόλεμο δεδομένο.[Πόλεμος πατήρ πάντων Ηράκλειτος]Να δεις τον αδύναμο ως επιβεβλημένα από την παθητική του αδυναμία καλό και τον δυνατό με μια δική του κυνική ηθική επιβεβλημένη από την δύναμη της εκφρασμένης βούλησης.[ηθική του δούλου/ηθική του κυρίου Νίτσε].Είναι εύκολο να μιλήσεις για ένστικτο της καταστροφής.[Φρόυντ].Eίναι εύκολο να παρερμηνεύσεις , γιατί διαβάζοντας αυτό από το οποίο δεν μπορείς να ξεφύγεις , αρνείσαι να πας παρακάτω , να διαβάσεις το γιατί , το μετά , το πως , το τι το ίδιο.

Παρατήρησε τους εκπρόσωπουν της ακροδεξιάς , τους φανατισμένους με την γραμμή του κόμματος αριστερούς , όλοι επικαλούνται φιλοσοφίες , έρευνες ψυχολόγων , καλά οκ οι ακροδεξιοί επικαλούνται και το Ευαγγέλιο..Αν μπορούσα θα σου έδειχνα και κάποιους γνωστούς μου..Να τους φοβάσαι τους ημιμαθείς.Φυσικά παντογνώστες δεν μπορούμε να γίνουμε , μα ο τύπος που διαβάζει την φράση που του γούσταρε και επιλέγει να παραβλέπει τα παρελκόμενα της διατυμπανίζοντας την ανθρωπιστική του παιδεία είναι , σχετικά πάντα , επικίνδυνος.Νιώθει πιο σίγουρος για την πορεία του , έχει βρει πατήματα για να υποστηρίξει τις τάσεις του και με ευκολία αποφεύγει τους άβολους νεωτερισμούς.Είναι τόσο εύκολα όλα αυτά , όσο εύκολο είναι να ταμπουρώνεσαι πίσω από τις βουτηγμένες στην φορμόλη οικογενειακές πεποιθήσεις και εικόνες.

Λες ''η μαμά μου είναι άξια επιχειρηματίας και φεμινίστρια και ο μπαμπας μου είναι αριστερός'' και συνειδησιακά ανακουφίζεσαι.Κατάλαβε όμως πως τις εικόνες σου και προοδευτικές να ήταν για την εποχή τους , εσύ οφείλεις να τις κρίνεις και έπειτα να τις απορρίψεις ή να τις εξελίξεις για να σταθούν στο σήμερα και στις δικές σου ανάγκες.Μην κρύβεσαι πίσω από τα επιτεύγματα των δικών σου , δεν σου ανήκουν , ούτε σε απαλάσσουν από την ευθύνη σου απέναντι στην κοινωνία.Είναι τόσο εύκολο να περιορίζεσαι στα προφανή και δεν μας αξίζει..Ψάξτο!

2 σχόλια:

PeNNy LaNe είπε...

Το κείμενο είναι πολύ εσύ και το βρίσκω ολόσωστο. Παρ' όλα αυτά επειδή ακόμα είμαι σε κατάσταση σοκ έχω να πω τα εξής...

1) Τελικά που είναι το Αμαντέους;
2) Θέλετε να βγει ο Σταύρος; Ναι; Καλά θα σας πω ακόμα ένα ανέκδοτο. Μια φορά...
3) - του '87 είναι; - σας αρέσει κορίτσια;
4) εεεεεε θα 'μαι εγω καλό παιδί, ντορεμιφασολασι ύφεσηκαιδίεση

impala είπε...

Και εμένα μου αρέσει!Χε,χε!Ευχαριστώ!
Εγώ τώρα με θεωρώ εκτός καταστάσεως σοκ και θα πω_
1.Είμαστε τελικά πολύύύ μπροστά πολιτισμικά.Η ζωή μας επιβεβαιώνει.
2.Γκρρρ!Την επόμενη φορά να το ξέρεις αν με πας σε αυτόν θα πιω!
3.Ο Σταύρος Μιχαλακάκος είναι ένας μικρός θεός του ΄87.Πάλι ρεζίλι γίναμε αλλά τελικώς είχε πλάκα.Να το ξέρεις μαζί μου το ρεζίλι είναι μάλλον προεπιλογή.
4.Θα ΄μαι γω καλό παιδί , ντορεμιφασολασιυφεσηκαιδιεση.